Het klinkt als een grap, maar het is pure wetenschap: Britse natuurkundigen hebben een piepkleine viool gecreëerd die zó klein is dat hij in een menselijke haar past. Het project, geleid door professor Kelly Morrison van Loughborough University, begon als een knipoog naar de sarcastische uitdrukking “de kleinste viool ter wereld speelt voor jou”. Maar achter deze speelse toon schuilt serieuze technologie die deuren opent naar baanbrekend nanotechnologisch onderzoek.
Kleiner dan een waterbeer: hoe minuscuul is dit instrument écht?
De viool is gemaakt van platina en meet slechts 35 micron in de lengte en 13 micron in de breedte. Ter vergelijking: een menselijke haar is gemiddeld 70 micron dik. Daarmee is de viool kleiner dan een waterbeer – een van de kleinste bekende levensvormen – en volledig onzichtbaar voor het blote oog. Om hem te kunnen bekijken, heb je een geavanceerde microscoop nodig.
Van grap naar grensverleggend: hoe wordt zo’n viool gemaakt?
Het hele creatieproces vond plaats in een stofvrije, afgesloten nanolaboratorium, waarbij een machine genaamd de NanoFrazor werd ingezet. Deze gebruikt een verwarmde naald om patronen op nanoschaal te ‘tekenen’ in een speciale gelachtige coating. Vervolgens wordt platina aangebracht in de gevormde mal en wordt de rest van het materiaal opgelost, waardoor de vioolvorm overblijft.
De technologie heet thermische scanning probe lithografie – een mond vol, maar in feite gaat het om extreem nauwkeurige etstechniek op moleculair niveau. Hoewel het uiteindelijke productieproces per viool zo’n drie uur duurt, heeft het team maandenlang moeten testen en bijstellen om tot dit resultaat te komen.
Waarom dit project meer is dan een wetenschappelijke gimmick
Hoewel het lijkt op een ludiek kunstwerk, dient deze mini-viool een groter doel. Het was een testcase voor de geavanceerde nanotechnologie van de universiteit. Dankzij deze kennis kunnen onderzoekers nu structuren bouwen op nanoschaal die reageren op licht, elektriciteit of magnetisme.
Toekomstige toepassingen? Denk aan efficiëntere chips, nieuwe vormen van gegevensopslag of zelfs methodes om energie op te wekken via quantumtechnologie. En zo bewijst de kleinste viool ter wereld dat zelfs een grapje de weg kan vrijmaken voor grote wetenschappelijke vooruitgang.
